l
طرز استفاده صحیح از اشکال دارویی یکی از اصول اساسی در مراقبتها به شمار میرود که میبایست ابتدا توسط پزشکان و متخصصان و سپس توسط بیماران و والدین به دقت رعایت شود. مصرف نادرست داروها نه تنها میتواند اثر آنها را کم کند، بلکه منجر به بروز برخی عوارض جانبی خطرناک و مشکلات جدی در سلامت فرد مصرف کننده میشود. برای مثال، مصرف داروها بدون توجه به دستورالعملهای پزشک یا متخصص ممکن است منجر به بروز تداخلات دارویی، عوارض گوارشی یا عدم اثربخشی شود. در نهایت، آگاهی از نحوه صحیح مصرف هر دارو از اهمیت ویژهای برخوردار خواهد بود.
در ادامه این مقاله، به بررسی انواع اشکال دارویی، تفاوتهای آنها و چگونگی مصرف صحیح هر یک به طور کامل خواهیم پرداخت تا بتوانید داروهای خود را با آگاهی کامل و بهدرستی مصرف کنید. این اطلاعات به شما کمک میکند تا از هرگونه اشتباه در مصرف دارو جلوگیری نموده و اثرات آنها را به حداکثر برسانید.
اهمیت شناخت طرز استفاده صحیح از اشکال دارویی
انواع اشکال دارویی و نحوه مصرف هریک
نکات طلایی در طریقه استفاده صحیح از داروها
اهمیت شناخت طرز استفاده صحیح از اشکال دارویی
اشتباهات رایج در مصرف اشکال دارویی
تفاوت داروهای خوراکی، موضعی، تزریقی و استنشاقی
توصیههای مهم دارویی برای بیماران مزمن
چگونه دارو را به کودک بدهیم؟
سخن پایانی
استفاده نادرست از اشکال دارویی میتواند در جهت موارد زیر برای شما دردسرساز باشد:
در نهایت، آشنایی با اطلاع داشتن از طرز استفاده صحیح از اشکال دارویی برای همه افراد جامعه یک ضرورت است، نه فقط متخصصین سلامت.
در ادامه به مهمترین اشکال دارویی در کنار طریقه مصرف صحیح آنها خواهیم پرداخت:
نحوه مصرف: با یک لیوان کامل آب بلعیده شود، مگر اینکه دارو جویدنی یا زیرزبانی باشد.
نکات مهم: جدا از نصف کردن قرصهای پوششدار خودداری نمایید. قرص جویدنی باید پیش از بلع، به طور کامل جویده شود.
نحوه مصرف: به طور کامل بلعیده شود، نباید باز یا خرد شود مگر با تجویز پزشک.
نکته مهم: باز کردن کپسول ممکن است منجر به تخریب ماده فعال دارو شود.
نحوه مصرف: تنها توسط پزشک یا پرستار تزریق انجام گیرد.
نکته مهم: شفاف بودن محلول پیش از تزریق و بررسی تاریخ انقضا ضروری خواهد بود.
نحوه مصرف: پیش از مصرف به خوبی تکان داده شود.
نکات مهم: پیمانه یا سرنگ مخصوص استفاده شود. از قاشق غذاخوری معمولی استفاده ننمایید.
نحوه مصرف: روی پوست تمیز و خشک استفاده شود.
نکات مهم: در نزدیکی چشمها استفاده نشود مگر با تجویز پزشک. پس از مصرف دستها به طور کامل شسته شود.
ابن مقاله را از دست ندهید: درمان گل مژه با راه کار های خانگی
نحوه مصرف: حتما در حالت نشسته یا درازکش استفاده شود.
نکات مهم: از تماس سر قطرهچکان با پوست یا داخل محیط چشم پرهیز شود. حتما فاصله 5 دقیقهای بین استفاده از چند قطره مختلف رعایت شود.
نحوه مصرف: پیش از اقدام به مصرف تکان داده شود. در نخستین مراحل استفاده، چند بار در هوا اسپری شود (پرایم کردن).
نکته مهم: پس از هر بار مصرف، دهان و بینی با آب شسته شود.
نحوه مصرف: زیر زبان گذاشته شده و بدون جویدن یا بلعیدن نگه داشته شود تا به طور کامل در دهان حل شود.
در کنار شناخت و اطلاعات درباره اشکال مختلف دارو، رعایت چند اصل کلیدی بسیار اهمیت دارد:
همواره بروشور دارو را مطالعه نمایید.
در مورد هر دارو با داروساز مشورت نمایید.
زمان مصرف، پیش از سرو غذا یا پس از آن، بسیار مهم است.
از مصرف خودسرانه داروها، حتی داروهای گیاهی، پرهیز نمایید.
تاریخ انقضا را بررسی و داروهای تاریخ گذشته را دور بریزید.
شناخت اشتباهات متداول درباره مصرف، گامی بسیار مهم در پیشگیری از آسیبهای دارویی به شمار میرود:
چک نکردن تداخل دارویی
باز کردن کپسولهای آهستهرهش (ER)
جویدن قرصهایی که نباید جویده شوند
نگهداری نامناسب دارو (مثلاً در حمام یا فریزر)
استفاده از قاشق غذاخوری برای شربت کودکان
نوع مصرف دارو بستگی به سرعت مورد نیاز جهت اثرگذاری، محل هدف و شرایط بیمار دارد:
نوع دارو |
ویژگیها |
موارد مصرف |
---|---|---|
خوراکی |
راحتترین شکل مصرف |
بیماریهای مزمن یا خفیف |
تزریقی |
جذب سریع |
اورژانسها یا درمانهای خاص |
استنشاقی |
اثر سریع بر ریهها |
آسم، بیماری انسدادی مزمن ریه |
موضعی |
تأثیر موضعی و کمتر سیستمیک |
مشکلات پوستی، دردهای موضعی |
در صورتی که به بیماریهای مزمن اعم از فشار خون، صرع و یا دیابت مبتلا هستید:
داروها را طبق برنامه منظم مصرف نمایید.
توصیه میشود از اپلیکیشنهای یادآور کمک بگیرید.
هرگز بدون مشورت پزشک متخصص، مصرف دارو را قطع نکنید یا دوز را افزایش ندهید.
والدین میبایست با طرز استفاده صحیح از اشکال دارویی برای کودکان به شکل خاص آشنا باشند:
از بازی و تشویق برای همکاری کودک کمک بگیرید.
قرصها را تنها در صورت تجویز پزشک خرد یا له کنید.
از بیان طعم بد دارو در حضور کودک خودداری نمایید.
انواع شربتهای دارویی را با سرنگ مخصوص به کودک خود بدهید.
داشتن اطلاعات کافی در کنار یادگیری طرز استفاده صحیح از اشکال دارویی به منظور بهبود روند کنترل بیماری و پیشگیری از عوارض ناخواسته بسیار ضروری خواهد بود. هر دارویی، چه به صورت قرص، شربت، کپسول یا پماد، میبایست طبق دستورالعملهای پزشک متخصص مصرف شود تا از بروز مشکلاتی همچون عوارض جانبی یا تداخلات دارویی جلوگیری گردد.
در واقع، استفاده ناصحیح از داروها میتواند به سلامتی بیمار آسیب بزند؛ در نهایت، توجه به نحوه مصرف هر دارو، زمانبندی دقیق و رعایت دستورالعملها امری حیاتی به شمار میرود. به علاوه، برخی داروها میبایست حتما با وعده غذایی یا بدون آن مصرف شوند و این نکات باید بهدقت رعایت شوند تا بهبودی به بهترین شکل انجام گیرد.
منابع: